Wat doen als er een dierbare is overleden?

Bij het verlies van een dierbare is het een natuurlijke reaktie van ouders om hun kind de pijn te besparen die ze zelf voelen. Je wilt je kind beschermen tegen het verdriet en pijn. Maar als kinderen op een eerlijke manier verteld wordt wat er gebeurd is, kunnen ze de confrontatie met het verlies meestal goed aan. Ze laten net zoveel tot zich doordringen als ze zelf aan kunnen en zo beschermen ze zichzelf net zoveel als nodig is. Bescherming van buitenaf tegen de realiteit kan juist allerlei fantasieën aanwakkeren, die op hun beurt weer angsten en schuldgevoelens kunnen veroorzaken. Vertel het kind de waarheid, in bewoordingen die het kind kan begrijpen.

Verberg je verdriet niet. Door je als ouder niet terug te trekken met je verdriet, houd je kontakt met je kind dat nog niet helemaal begrijpt wat er aan de hand is. De verwarring bij het jonge kind zal minder worden als het stapsgewijs gaat begrijpen wat er aan de hand is en waarom zijn ouders zo van slag zijn. Meegenomen is dat je je kind leert dat gevoelens best ge-uit mogen worden.

Vertel geen halve waarheden of gemakkelijke oplossingen. Smoesjes zoals dat iemand heel lang slaapt of op reis is gegaan werken ook voor kleine kinderen heel verwarrend. Het is bedoeld als troost, maar werkt tegenovergesteld. Kinderen worden dan bang voor het slapen gaan, om op reis te gaan of om ziek te worden. Laat duidelijk het verschil blijken tussen slapen en dood zijn.

Verwacht niet dat ze de hele dag verdrietig zijn. Het verdriet van het verlies is zwaar. Kinderen gaan daarom gauw over tot de orde van de dag en spelen weer. Ook doseert het kind zo zelf hoeveel verdriet het kan toelaten. Vergelijk het maar met volwassenen die afleiding zoeken in hun werk, of het hele huis gaan schoonmaken.

Vaak voelen kinderen zich schuldig omdat zij denken dat zij op een of andere manier iemands dood hebben veroorzaakt. Jonge kinderen geloven in magie en denken daarom al gauw dat een stille wens van hen heeft bijgedragen aan iemands dood. Begin er daarom zelf over dat het er niets aan doen, dat het niet zijn/haar schuld is.

Geef je kind geen schuldgevoel als het bijvoorbeeld niet huilt en er niet over wil praten. Het kind voelt zich gewoon rot en laat dit hooguit in zijn gedrag zien. Wacht af totdat het kind zelf komt met vragen of gevoelens. Deze verwoorden, begrijpen en troost bieden werkt beter dan de gevoelens voor het kind te verklaren en aan hem uit te leggen waar ze vandaan komen. Ook willen ze helemaal niet horen dat het weer goed komt. Veel belangrijker voor het kind is de bevestiging dat het erg is wat hem is overkomen. Dan voelt hij/zij zich begrepen.